O rodzaju skrótowców

Dzień dobry,

w grze, nad którą pracujemy, pojawił się skrótowiec dotyczący fikcyjnej organizacji o nazwie Weterani Służby Międzygalaktycznej - WSM. Współpracownicy z rozpędu zaczęli traktować rzeczony jako gramatyczny rodzaj nijaki bez odmiany (np. WSM kazało nam (...); przekaż to WSM; rada WSM itp.).

Z mojej wiedzy wynika, że jest to skrótowiec literowy zakończony na spółgłoskę, którą wymawiamy jako "em". Ma rodzaj gramatyczny męski, a nie nijaki, liczbę pojedynczą i powinien podlegać deklinacji z użyciem łącznika (WSM-u, WSM-em itp.). Podobnie jak skrótowiec MDM (MDM, MDM-em, MDM-ie, MDM-owi, MDM-u).

Z drugiej strony, rodzaj i liczbę skrótowców ustala się także na podstawie wyrazu nadrzędnego w nazwie rozwiniętej, tutaj ten wyraz to "weterani". Może więc trzeba postąpić jak z USA - nadać liczbę mnogą i nie odmieniać? (Np. WSM kazali nam (...) - kazali, a nie kazały, bo weterani).

Jak postąpić?

1) Przyjąć rodzaj nijaki i nie odmieniać? (Moim zdaniem to błąd).

2) Przyjąć rodzaj męski i odmieniać z łącznikiem?

3) Przyjąć liczbę mnogą i nie odmieniać, ale mówić/pisać np. "kazali", "zarządzili", "wysłali"?

I jeśli należy zastosować się do wersji z punktu 2, to czy powinna być np. "rada WSM", czy "rada WSM-u"?

Serdecznie pozdrawiam i mam wielką nadzieję na odpowiedź

Pani Joanno,

zgadzam się z Panią, że nadawanie interesującemu nas tutaj skrótowcowi rodzaju nijakiego to błąd – ani wyraz nadrzędny nie jest rodzaju nijakiego, ani głoska wygłosowa nie wskazuje na rodzaj nijaki.

Przychylam się też do proponowanej przez Panią interpretacji tego skrótowca: albo rodzaj męski, albo liczba mnoga. To nie wymaga dalszego komentarza, ponieważ tę decyzję świetnie już Pani uzasadniła.

Postąpić zatem możemy na dwa sposoby:

a) uznać skrótowiec za męski i odmieniać konsekwentnie z łącznikiem, a zatem też: rada / decyzja / opinia WSM-u,

b) nadać skrótowcowi liczbę mnogą, zatem nie odmieniać i tworzyć konteksty składniowe typu: WSM byli / wysłali / zaproponowali.

Który z tych dwu sposobów jest lepszy? Trudno powiedzieć. W starszych wydawnictwach poprawnościowych przyjmuje się, że przypisywanie skrótowcowi rodzaju gramatycznego zgodnego z rodzajem wyrazu nadrzędnego (czyli w Pani przypadku: WSM byli) jest staranniejsze. Druga metoda (czyli klasyfikacja po głosce w wygłosie) jest uznawana za dopuszczalną w kontekstach nieoficjalnych, potocznych. Można by się długo zastanawiać, która decyzja będzie lepsza, zachęcałabym tylko do tego, by wybraną interpretację stosować konsekwentnie w całej grze.

Z wyrazami szacunku i pozdrowieniami

Katarzyna Witkowska