Z czego wynika popularność języka potocznego?

Dzień dobry , W ostatnim e-mailu zapytałam o sprawę osób homoseksualnych. W tym chcę spytać dlaczego nasze społeczeństwo coraz częściej używa języka potocznego. A zadaje to pytanie z powodu nachodzącego dnia Języka Ojczystego. Miałam jako zadanie domowe zapytać o jakieś słowo którego nie rozumiem ale żadne nie przychodziło mi do głowy. Dziękuje za wysłuchanie

Na pytanie, które Pani zadała, można by odpowiadać w nieskończoność. Wiele do powiedzenia mieliby tutaj nie tylko lingwiści, lecz także znawcy psychologii, socjologii i inni specjaliści. Temat ten od dawna brany jest na tapet, poświęcono mu wiele artykułów (naukowych, ale nie tylko) czy audycji radiowych oraz telewizyjnych. Oznacza to tylko jedno: jest to zagadnienie bardzo skomplikowane i trudno wskazać kompletną listę czynników, które mają na to wpływ. Wymienię tylko dwa, które w mojej ocenie są najważniejsze, ale proszę mieć świadomość, że to zaledwie ułamek odpowiedzi.

Po pierwsze, od kilkunastu lat możemy mówić o silnym nurcie cyfryzacji społeczeństwa, co obejmuje również komunikację. Jeszcze kilkanaście lat temu rozmawialiśmy ze sobą w sposób bardziej analogowy, np. pisząc listy, które potem zostały zastąpione mailami; ale nawet korespondencja mailowa narzucała pewne ramy (a może nawet pewną dyscyplinę). Dzisiaj do rozmów używamy przede wszystkim komunikatorów (rzadziej SMS-ów), a co za tym idzie proces ten jest bardziej chaotyczny – często odpisujemy w biegu, robiąc w międzyczasie inne rzeczy. Dlatego szczególnie zależy nam na tym, by przekazać maksimum treści, przy minimalnym wysiłku. Zjawisko to nie jest niczym nowym, ponieważ wynika ono z dążenia do tzw. ekonomizacji języka (po prostu w codziennej komunikacji nie lubimy się wysilać).

Po drugie, jeśli prześledzi sobie Pani kilka wybranych audycji radiowych czy programów rozrywkowych (dobrym przykładem tutaj będzie tzw. telewizja śniadaniowa), to z łatwością zauważy Pani coś, co można by określić jako rozchwianie stylistyczne (mieszanie się stylu wysokiego z niskim / potocznym). Kanonicznie i w radiu, i w telewizji powinna dominować norma wzorcowa (styl wysoki), czyli pewien ideał językowy – język prezenterów powinien być oficjalny, a przy okazji wolny od poprawnościowych uchybień. Tymczasem w praktyce najczęściej obserwujemy dominację stylu potocznego (co przejawia się nie tylko w stosowanym słownictwie, ale też w innych zabiegach językowych, np. zwracaniu się po imieniu do gości zapraszanych do studia czy do uczestników programu). Dzieje się tak zapewne dlatego, że przy pomocy takiego języka łatwiej trafić do odbiorców i łatwiej w odbiorcach wzbudzić emocje (a nie od dziś wiadomo, że wzbudzanie emocji to jeden z kluczowych czynników w marketingu czy innych działaniach wizerunkowych).