top of page

O przymiotnikach tworzonych od nazwisk

  • Zdjęcie autora: Iza Matusiak-Kempa
    Iza Matusiak-Kempa
  • 16 gru 2024
  • 1 minut(y) czytania

Dzień dobry.Mam pytanie.Jak powinna brzmieć forma przymiotnika od nazwy własnej CZARNEK.Wiadomo, chodzi o nazwisko naszego byłego ministra...Wydaje mi się,że powstałe w ostatnim czasie sformułowanie "czarnkowskie szkoły" jest niepoprawne i wprowadza niepotrzebne skojarzenie -odniesienie do szkół czarnkowskich, które są w moim powiecie .Czarnków to nazwa miasta.


Szanowna Pani!

Przymiotniki od nazwisk tworzy się  albo za pomocą sufiksu dzierżawczego -owy, albo za pomocą sufiksu -ski lub jego rozszerzonego wariantu -owski. Pierwszy z nich współcześnie jest odbierany jako archaiczny, dlatego upowszechnia się formant drugi. Gdyby użyć sufiksu -owy, to forma przymiotnika brzmiałaby Czarnkowy (szkoły czyje? – Czarnkowe). Pierwsza i prostsza możliwość niestety nie ma jednak powszechnego zastosowania, ponieważ obecnie o normie językowej decyduje przede wszystkim uzus. Dlatego przymiotnik od nazwiska Czarnek może brzmieć Czarnkowski (jeżeli odpowiadamy na pytanie czyj?) / czarnkowski (jeżeli odpowiadamy na pytanie jaki?). Na Czarnkowskie szkoły zatem musimy się zgodzić, mimo że brzmią tak jak czarnkowskie szkoły w Pani powiecie. Na marginesie dodam, że nazwisko Czarnek jest mało wygodne do tworzenia derywatów: ma e ruchome, które zanika w przypadkach zależnych i powstaje trudna do wymówienia grupa spółgłoskowa -rnk-, po której musimy dodać morfem zaczynający się od samogłoski, w tym przypadku -owski.

Z wyrazami szacunku,

Iza Matusiak-Kempa

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie
U boku skrzata... skrzatka?

Czy "skrzatka" jest dopuszczalną formą słowa skrzat? Szanowny Panie,  moim zdaniem, nie ma przeszkód, aby jej używać. Została utworzona...

 
 
 
"Pański" a jego żeński odpowiednik

Przyjęło się że poprawne są zarówno formy: "pańskie rzeczy" jak i "Pana rzeczy". Jednak w przypadku zwrotu do kobiety używa się jedynie...

 
 
 

Kommentare


Kategorie
Ostatnie posty

Katedra Języka Polskiego i Logopedii

Instytut Językoznawstwa UWM w Olsztynie

ul. Kurta Obitza 1, Olsztyn
tel. 89 524 63 61

  • Facebook - White Circle
  • Instagram - White Circle
  • Miejsca Google - białe kółko
bottom of page