top of page
  • Iza Matusiak-Kempa

Jak się pisze: „w czyśccu” czy „w czyśćcu”?

Dzień dobry, mam pytanie odnośnie prawidłowej formy odmieniania słowa "czyściec"

Czy prawidłową formą jest w czyśccu czy w czyśćcu? A może obie formy są poprawne?

Moje pytanie wynika stąd, że czytałam ostatnio książkę, w której cytowane były stare kroniki i tam używana była forma "w czyśccu", "z czyścca". Wiem, że dziś używa się formy z "ć", ale być może orientują się Państwo czy kiedyś używano odmiany bez "ć" ??


Słownik języka polskiego S.B. Lindego notuje dwie dawne formy współczesnego wyrazu czyściec, a mianowicie czysciec lub czyszczec. W dopełniaczu liczby pojedynczej brzmiały one odpowiednio czyśca, czyszczca. Postać mianownikowa, jak widać, jest mniej kłopotliwa do wymówienia niż formy przypadków zależnych, ponieważ w mianowniku obok siebie występują tylko dwie spółgłoski, co w języku polskim nie jest niczym osobliwym. Wymowa staje się zaś dość kłopotliwa w dopełniaczu i innych przypadkach zależnych na skutek braku e (e ruchome), w których występują obok siebie trzy spółgłoski dość trudne do wymówienia, kiedy znajdą się w swoim bezpośrednim sąsiedztwie. Dlatego dochodziło do upodobnień i uproszczeń artykulacyjnych. Zanim wyklarowały się współcześnie obowiązujące formy czyściec, czyśćca, czyśćcowi, czyściec, czyśćcem, czyśćsu, w dawnych kronikach mogły wystąpić jeszcze inne warianty niż te odnotowane przez Lindego. Chwiejność zapisu wynikać mogła zarówno z miękkiej wymowy spółgłosek sz, cz, c, jak i nieustabilizowanych norm ortograficznych w dobach staropolskiej i średniopolskiej.

20 wyświetleń
Kategorie
Ostatnie posty
bottom of page