Interpunkcja w zapisie dialogów
Dzień dobry. Nurtuje mnie kwestia interpunkcyjna w dialogach zapisywanych w tekstach literackich. Zacytuję ,żeby było łatwiej: "-Zgoda, wujaszku-zawołał wesoło młodzieniec.-Ale w takim razie , jakie ty masz prawo być ponurym?Jakie masz podstawy do smutku? Taki bogacz! Nie znajdując innej odpowiedzi, Scrooge mruknął:-Hm!-Po czym dodał:-Bzdura! -Nie bądźże taki zły, wujaszku-rzekł siostrzeniec." Chodzi o brak kropki przy końcu zdań oznajmujących w zdaniach : 1)Zgoda , wujaszku 2)Nie bądźże taki zły wujaszku Dlaczego takie zdania nie kończą się kropką, skoro inne wypowiedzi bohaterów kończą się znakiem zapytania lub wykrzyknikiem?Dlaczego jest to , niestety, niekonsekwentne?Znalazłam również przykłady takich wypowiedzi, które kończyły się kropką.Proszę o odpowiedź, która wersja zapisu jest poprawna.
Sytuacja, o której Pani pisze, dotyczy wplecenia w opowiadaną historię wypowiedzi bohaterów. Narracja jest niewątpliwie wobec nich nadrzędna i zazwyczaj oba te elementy (dialogi i narracja) nie są związane ze sobą składniowo, co znajduje odzwierciedlenie w edytorskiej formie zapisu. Dialog i bezpośrednio odnoszącą się do niego wypowiedź narratora zawierającą czasownik mówienia rozdziela się myślnikiem (niekiedy w tej funkcji znajdujemy też półpauzę). Wówczas tekst dialogu nie kończy się kropką. Może być on natomiast zakończony wykrzyknikiem, znakiem zapytania lub wielokropkiem, które w tego typu zapisach są nośnikami emocji lub pełnią funkcję prozodyczną (zawieszenie głosu). We wszystkich jednak wypadkach tekst narracji powinien rozpoczynać się małą literą. Przytoczone przez Panią przykłady potwierdzają tę zasadę:
- Zgoda, wujaszku – zawołał wesoło młodzieniec.
Albo inne:
- Ależ to niemożliwe! – krzyknęła Maria.
- Więc jednak wróciłeś? – spytała z przekąsem.
Podsumowując, brak kropki w przywołanych przykładach jest właśnie wyrazem konsekwencji wobec istniejących reguł interpunkcyjnych. Jeśli jednak, jak Pani pisze, w tekście zdarza się, że analogiczne kwestie dialogowe zakończone są kropką, to należy w tym upatrywać braku konsekwencji edytorskiej redaktora książki. Zapis powinien być jednakowy i konsekwentny.
Kwestie szczegółowe związane z edycją książek i materiałów elektronicznych są przedmiotem opisu poradnika Edycja tekstów Adama Wolańskiego. Gdyby była Pani szczególnie zainteresowana szczegółowymi kwestiami stosowania różnorodnych znaków interpunkcyjnych, to we wspomnianej publikacji są one rozpatrywane bardzo gruntownie.
Comments