top of page
Mariola Wołk

„Split questions” w języku polskim

Dzień dobry, w języku angielskim pewny rodzaj zdań określa się jako „split questions”, np.: „Co on oglądał, komedię?”. Mam pytanie, jak przetłumaczyć tę nazwę na język polski? Jak w języku polskim określa się taki rodzaj zdań? Są to zdania złożone, ale jakie konkretnie? Może mogliby Państwo polecić jakąś literaturę, w której mógłbym znaleźć jakiś (nawet pobieżny) opis tego typu konstrukcji w języku polskim?


Zdanie, o które Pan pyta, nie jest zdaniem złożonym. Aby uznać konstrukcję składniową za zdanie złożone, musi ona zawierać dwa orzeczenia konstytuujące każde z dwóch zdań składnikowych (pojedynczych). W rozpatrywanym przez Pana przykładzie mamy jeden czasownik w funkcji orzeczenia. Gdyby dopowiedziany po przecinku człon „komedię”, wyodrębniony po to, by go w strukturze wypowiedzenia wyeksponować, uzupełnić o czasownik, np.: „Co on oglądał, czy oglądał komedię?”, powstałoby zdanie współrzędnie złożone. Proszę jednak zwrócić uwagę na to, że znakiem oddzielającym je od zdania pierwszego nie musi być przecinek, równie dobrze może to być znak zamykający zdanie, w tym wypadku pytajnik, np.: „Co on oglądał? Czy oglądał komedię?” (podobnie będzie w układzie: „Co pan oglądał? Komedię?”). Wówczas mielibyśmy dwa zdania pojedyncze (pytające). Pana przykład można na upartego uznać za konstrukcję eliptyczną, tj. taką, w której pomija się człon przewidziany w określonej strukturze składniowej. W podstawowych kompendiach z zakresu polskiej składni raczej nie znajdzie Pan informacji na temat tego rodzaju konstrukcji. Pewnych tropów można by szukać w opracowaniach ściśle specjalistycznych, np. w książce Magdaleny Danielewiczowej „O znaczeniu zdań pytajnych w języku polskim: charakterystyka struktury tematyczno-rematycznej wypowiedzeń interrogatywnych” (UW, 1996). Nie mogę jednak zagwarantować, że w fachowych pracach językoznawczych znajdzie Pan informacje, na których Panu zależy.

37 wyświetleń
Kategorie
Ostatnie posty
bottom of page