top of page
Katarzyna Witkowska

„Opieprzyć”, „ochrzanić”, „opierniczyć”: czy to przekleństwa?

Szanowni państwo, naszą klasę długi czas zaprząta głowę pewne pytanie: czy słowo „opieprzyć”, „ochrzanić”, „opierniczyć” to przekleństwa czy może wyrazy pochodne?


Zacznijmy od tego, że słowa, o które Pan pyta, w swojej budowie zawierają niewątpliwie „nieładne” słowo podstawowe – „opieprzyć” utworzone zostało od słowa „pieprzyć”, „ochrzanić” – od „chrzanić”, a „opierniczyć” – od „pierniczyć”. Jest to dość powszechny zabieg tworzenia nowych słów w polszczyźnie – do czasownika bazowego dodajemy krótkie cząstki (fachowo nazywane przedrostkami) i w ten sposób otrzymujemy nowe wyrazy, które różnią się właściwościami (znaczeniem, aspektem itp.). Jest to operacja podobna do tej przeprowadzanej na zupełnie neutralnych stylistycznie czasownikach, jak np. „czytać” – „przeczytać”, „doczytać”; „kupić” – „zakupić”, „wykupić”, „rozkupić”. Niewątpliwie „opieprzyć”, „ochrzanić” i „opierniczyć” są więc wyrazami pochodnymi. Czy to zwalnia je z bycia wulgaryzmami/ przekleństwami? Z całą pewnością nie. Aby to dobrze zrozumieć, proszę zwrócić uwagę np. na niewątpliwie wulgarny wyraz „pierdolić”. Czy spotykając się z wyrazami pochodnymi od tego czasownika (czyli np. formami typu „opierdolić”, „dopierdolić”, „wypierdolić”), mamy wątpliwości dotyczące ich wulgarnego charakteru? Tak samo rzecz wygląda ze słowami przytoczonymi przez Pana.

Proszę jednak pamiętać o tym, że niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z przekleństwem czy z wulgaryzmem, powinniśmy unikać tych form w codziennej, oficjalnej komunikacji. Nie rekomendowałabym używania ich w rozmowach z nauczycielami czy nawet z rówieśnikami – w szkole, autobusie czy na spacerze. To oczywiście nie oznacza, że w ogóle nie powinno się posługiwać tymi słowami. Jest to rzecz jasna kwestia charakterologiczna, jednak obawiam się, że dla niektórych całkowite zrezygnowanie z wulgaryzmów mogłoby być psychologicznie nie do zniesienia. Postarajmy się jednak zachować w tym umiar i używajmy ich tylko wtedy, gdy jest to absolutnie niezbędne czyli np. w chwilach silnego wzburzenia i najlepiej w domowym zaciszu.


4003 wyświetlenia
Kategorie
Ostatnie posty
bottom of page