W swoich tekstach wskazujemy coś czy wskazujemy na coś?
Szanowni Państwo,
bardzo proszę o rozstrzygnięcie, która z tych form jest właściwa: Autor wskazuje na te związki literatury z mitem, które według niego są źródłem niemoralnych zachowań czytelników; Autor wskazuje te związki literatury z mitem, które według niego są źródłem niemoralnych zachowań czytelników.
Oba rozpatrywane warianty zdań z czasownikiem wskazać są akceptowalne: zarówno ten z przyimkiem, jak i ten bez niego: ktoś może wskazywać kogoś / coś (wówczas bezpośrednio po czasowniku pojawia się rzeczownik w bierniku) lub też na kogoś / coś. Nieco inaczej rzecz się ma wówczas, gdy wyrażenia tego używa się przenośnie, a sprawca wskazywania jest nieosobowy, jak np. w zdaniu: Księżyc wskazywał nam drogę w ciemnościach. W takim kontekście dopuszczalna jest tylko konstrukcja bez przyimka. Niewykluczone, że pomiędzy wskazywaniem kogoś / czegoś a wskazywaniem na kogoś / coś jest subtelna różnica semantyczna, którą w pełni ujawnić mogą jedynie szczegółowe badania. Z jakiegoś bowiem powodu w różnego rodzaju poleceniach edukacyjnych spotykamy się z prośbą o wskazanie czegoś (np. poprawnych form wyrażeń, rozwiązań, elementów różniących coś od czegoś itp.), a nie na coś. O pełnej zamienności tych konstrukcji nie może być więc mowy. Jednak w kontekstach, które Pan przytoczył, zgodnie z moją intuicją i informacjami zawartymi w słownikach języka polskiego, dopuszcza się obie formy.